نگاه ناب: صدای پای آب (کتاب پنجم)
معرفی کتاب نگاه ناب: صدای پای آب (کتاب پنجم)
کتاب پنجم از مجموعه کتاب های تحلیلی سهراب سپهری
"صدای پای آب "منظومه بلندی است که در سال 1343 در محلی بین شهر "کاشان" و "مشهد اردهال"به نام روستای "چنار" سروده شده است. رابطۀ این روستا با سهراب سپهری را از زبان خواهرش می خوانیم:
"در این آبادی (چنار) باغی سرسبز و پردرخت به خواهر بزرگ سهراب تعلق داشت. وی برای تنها بودن و پرداختن به شعر و نقاشی گاهی به آنجا میرفت. زمانی که دسته جمعی به این دهکدۀ کوچک کمجمعیت می رفتیم، سهراب میگفت جمعیت چنار با ورود ما دو برابر میشود. این آبادی را آب قناتی سیراب میکرد که سرچشمهاش از این باغ سر درمیآورد. جوی سیمانی پهنی، آب را پس از گردش به دور ساختمان و گذر از حوضخانه، به بیرون باغ میبُرد. سهراب به محض ورود به باغ، کفِ جوی را از خزه و سنگریزه پاک میکرد. جوی آب نفسی میکشید و روشنی و طراوت را باز مییافت. شبها آسمانِ پر از ستاره آنقدر به زمین نزدیک میشد که دست انسان به ستارهها میرسید. جز صدای پای آب در شبهای ساکت و وهمناک، صدای دیگری به گوش سهراب، مسافر تنهای این دیار مهجور نمیرسید. دهکده زیبا و کوچک گلستانه، که الهامبخش سهراب در سرودن شعری به همین نام است در فاصلهای نه چندان دور از "چنار" واقع بود.
سهراب گاهی هم تنها به این باغ میرفت. در یکی از سفرها، در خلوت و سکوت و انزوای باغ و در تک اتاق روی پشت بام، که "اتاق سهراب" نام داشت، منظومه "صدای پای آب" خلق شد. در اینجا میکوشم چیزهایی را که از زبان سهراب در مورد این منظومه شنیدم را باز گویم. در مصرع: "قتل یک شاعر افسرده به دست گل یخ"، در آغاز به جای کلمه گل یخ،گل سرخ آمده بود. هنگامی که هشت کتاب زیر چاپ رفت - که هر کتاب باید از زیر صافی سانسور و ممیزی میگذشت- سهراب میگفت اگر تغییر زیادی از من بخواهند، از چاپ کتاب صرفنظر می کنم. سرانجام از او خواستند به جای کلمه "گل سرخ" از واژه گل یخ استفاده کند.
این نوع تحلیل و تفسیر از مجموعه‌ی اشعار هشت کتاب در نوع خود بدیع و تازه است و چه بسا در ادبیات معاصر و شعر نو اولین کار مفصلی است که تاکنون به رشته‌ی تحریر در آمده است.
مولفان
محمدابراهیم ضرابیها
منابع
موضوعات
ادبیات