فلسفه تاریخ - جلد سوم
معرفی کتاب فلسفه تاریخ - جلد سوم
کتاب فلسفه تاریخ - جلد سوم، سومین مجلد از مجموعه فلسفه تاریخ اثر متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است. این مجموعه در اصل، درس‌های آن فیلسوف گرانقدر پیرامون «فلسفه تاریخ» است که در سال‌هاى 1355 تا 1357 (تا زمان آغاز انقلاب اسلامى) در جمع برخى از شاگردان دانشگاهى استاد و در منزل ایشان ایراد مى‌شده است.
کتاب حاضر جلد سوم مجموعه فلسفه تاریخ اثر شهید آیت اللّه مطهرى است. همان‌طور که در جلدهاى قبلى گفته شد، این کتاب حاصل درس‌هاى آن متفکر شهید در سال‌هاى 1355 الى 1357 شمسى است که به طور هفتگى در منزل ایشان و با حضور برخى شاگردان تشکیل مى‌شد. این درس‌ها به شکل یک طرفه نبوده بلکه گاهى یکى از حضار درباره بخشى از متن مورد بحث کنفرانس مى‌داده و گاهى نیز بحث به شکل گفت و گوى دوجانبه یا چندجانبه بوده است؛ و از این نظر تنظیم این مباحث خالى از دشوارى نبوده است.
در کتاب فلسفه تاریخ - جلد سوم، پس از بحث کوتاهى درباره قوه محرکه تاریخ و تکامل اجتماعى انسان در تاریخ و بحث مفصل درباره تولید اقتصادى و نظریه زیربنا بودن اقتصاد، دوره‌هاى تاریخى پنجگانه مورد ادعاى مارکسیست‌ها یعنى اشتراک اولیه، برده‌دارى، فئودالیسم، سرمایه‌دارى و سوسیالیسم به تفصیل مورد بحث و تحقیق قرار گرفته است. این مباحث علاوه بر اینکه حاکى از ذهن حادّ و دقیق و تفکر عمیق و جامع‌الاطراف استاد است، حاوى نکات بدیعى خصوصا در بخش سرمایه‌دارى و سوسیالیسم است که گاه جنبه اقتصادى نیز دارد و قطعا مفید و راهگشا خواهد بود.
جهت رعایت اختصار، از ذکر متن کامل بیانات شاگردان خوددارى کرده و به درج خلاصه‌هاى آن‌ها اکتفا شده است. سبک خاص درس که استاد و شاگرد به متن کتاب مورد بحث، واقف بوده‌اند و در نتیجه گاهى مطالب به اشاره گفته مى‌شده است و اینکه متن کتاب‌هاى مورد بحث، در کتاب فلسفه تاریخ آورده نشده است، شاید موجب شده باشد که در موارد اندکى، در نظر اول احساس نارسایى شود، اگرچه مواردى که نیاز به توضیح داشته، توضیح داده شده است.
مولفان
مرتضی مطهری
منابع
موضوعات
فلسفه و منطق