فلسفه تاریخ - جلد اول
معرفی کتاب فلسفه تاریخ - جلد اول
کتاب فلسفه تاریخ - جلد اول، اولین مجلد از مجموعه فلسفه تاریخ اثر متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است. این مجموعه در اصل، درس های آن فیلسوف گرانقدر پیرامون «فلسفه تاریخ» است که در سال‌هاى 1355 تا 1357 (تا زمان آغاز انقلاب اسلامى) در جمع برخى از شاگردان دانشگاهى استاد و در منزل ایشان ایراد مى‌شده است.
روش درس در کتاب فلسفه تاریخ - جلد اول به این صورت بوده است که کتابى در موضوع مذکور معرفى مى‌شده و دانشجویان به ترتیب روى فصول مختلف آن کتاب کنفرانس مى‌داده‌اند و استاد شهید در ضمن کنفرانس افراد و یا پس از آن، مطالبى را بیان مى‌کرده‌اند. از جمله کتاب‌هایى که در این جلسات مورد نقد و بررسى قرار گرفته مى‌توان به این کتاب‌ها اشاره نمود: «لذات فلسفه» اثر ویل دورانت، «تاریخ چیست؟» اثر اى. اچ. کار، «مارکس و مارکسیسم» اثر آندره پیتر. در جلد چهارم، فلسفه تاریخ از دیدگاه قرآن مورد بررسى قرار گرفته است.
جهت رعایت اختصار، از ذکر متن کامل بیانات شاگردان خوددارى کرده و به درج خلاصه‌هاى آن‌ها اکتفا شده است. سبک خاص درس که استاد و شاگرد به متن کتاب مورد بحث، واقف بوده‌اند و در نتیجه گاهى مطالب به اشاره گفته مى‌شده است و اینکه متن کتاب‌هاى مورد بحث، در کتاب فلسفه تاریخ - جلد اول آورده نشده است، شاید موجب شده باشد که در موارد اندکى، در نظر اول احساس نارسایى شود، اگرچه مواردى که نیاز به توضیح داشته، توضیح داده شده است.
مطالب کتاب فلسفه تاریخ - جلد اول در نوع خود بدیع و جالب توجه است، خصوصا که یک فیلسوف مسلم اسلامى درباره مسائل «فلسفه تاریخ» اظهار نظر کرده و نظرات دانشمندان غربى نیز بررسى شده است. اما نظر به شکل جلسات درس مذکور که حالت گفت و گو داشته است طبعا این مباحث، نظام یک کتاب تألیف شده توسط نویسنده را ندارد.
فهرست مطالب
مقدمه چاپ یازدهم
مقدمه چاپ اول
عوامل محرک تاریخ
تحول تاریخ و تطوّر تاریخ
نقش نابغه در حرکت تاریخ
تأثیر عوامل محرک تاریخ در یکدیگر
عامل جغرافیا و حرکت تاریخ
توجیه اقتصادى تاریخ
ارزش وجدان انسان
ارزش تاریخ
جامعه و فرد
جامعه و فرد (1)
جامعه و فرد (2)
تاریخ و علم، تاریخ و مذهب، تاریخ و اخلاق
تاریخ و علم
آیا تاریخ علم است؟
علیت در تاریخ
تکامل تاریخ
تکامل تاریخ (1)
تکامل تاریخ (2)
تکامل تاریخ (3)
پیش‌بینى آینده
فهرست‌ها
مولفان
مرتضی مطهری
منابع
موضوعات
فلسفه و منطق